Ásta Sóllilja

Ásta skyldi hún heita dóttir okkar hjóna, þegar hún kom í heiminn fyrir rúmum þrem áratugum. Hryna tvínafna hafði gengið yfir árin á undan og svo var Ásta bæði einfalt og fallegt nafn og til í fjölskyldu okkar beggja . Og ekkert var smátt við hana Ástu Júlíu Thorgrímsen, langömmu konunnar, sem söng svo fagurlega yfir Jóni Sigurðssyni látnum, að Hannes Hafstein fór heim og sneri sálminum upp í mansöng. Menn velta því fyrir sér, hvort þetta hafi verið eina ástin á skólaárum Hannesar. 

Þegar tímar liðu sagði mamma Ástu okkar oft við hana þegar mikið lá við ÁSTA SÓLLIlJA og jafnan í góðu. Svo þegar stelpan stálpaðist safnaði hún sér fé og við vissum ekki alveg hvað fyrir henni vakti. Einn góðan veðurdag kom hún heim eftir að hafa farið niður á Hagstofu og hafði þá látið bæta Sólliljunni við nafnið sitt og greitt keisaranum það sem honum bar. 

Við foreldrarnir vorum harla ánægð með þetta framtak enda sammála um að fegurra kvenmannsnafn gæti vart.  Ég velti löngum fyrir mér hvaðan Laxness hefði komið nafnið og hélt helst að hann hefði fundið það hjá sjálfum sér. Þær voru ekki margar Ástur Sólliljur á þessum tíma og engin frá útgáfuárum Sjálfstæðs fólks.  

Svo kom annað í ljós. Þetta var eins og svo margt annað, sem Kiljan lét frá sér fara, gjöf frá þjóðinni eins og hann orðaði það sjálfur. Kristján bóndi í Neðri- Breiðdal í Önundarfirði og Sólbjört kona hans eignuðust dóttur 6. janúar 1892. Kristján er sagður hafa verið gefinn fyrir blóm og sumarskrúða og dótturinni var gefið nafnið Ásta Sóllilja að hálfu í höfuð móður sinnar. Kristinn vinur minn og skólabróðir Valdimarsson frá Núpi í Dýrafirði sem er ömmubarn Ástu þessarar Sóllilju hefur staðfest þetta við mig en upplýsingarnar eru upphaflega komnar frá Soffíu Gróu Jensdóttur, hjúkrunarfræðingi, móðursystur Kristins, sem fædd er 29. júní 1935 í Minna-Garði í Mýrahreppi í Dýrafirði. Þess má geta að læknarnir Ástráður og Stefán Hreiðarssynir eru annar liður frá Ástu Sóllilju eins og Kristinn.   

Það er margt blómið í íslenskri menningu, sem vert er að varðveita. Þannig hefur HKL fundið þetta annað hvort í kirkjubókum eða fyrir vestan. Á þessum árum var stutt í  Heimsljós. Sjálfstætt fólk kom út á árunum 1933-1935. Ásta Sóllilja Kristjánsdóttir dó um aldur fram 26. janúar 1936.  

Gaman væri ef einhver gæti fyllt þessa sögu.