Skálanes hefur alið börn náttúrunnar

Lengst af á síðustu öld fór fyrir búi á Skálanesi Jón Einar Jónsson, bóndi, ásamt konu sinni Ingibjörgu, sem ættuð var frá Bíldudal. Þar ólu þau upp stóran barnahóp í litla húsinu við veginn. Tvö herbergi og eldhús. Þau hjónin voru gestrisin úr hófi og höfðingjar heim að sækja. Jón Einar var Breiðfirðingur, sem sleit barnsskónum m.a. í Breiðafjarðareyjum. Það var hann sem sagði mér, að Passíusálmarnir hefðu bjargað þjóðinni frá nýguðfræðinni. Hann var fæddur aldamótaárið 1900.

Jón stýrði um árabil verslun í Skálanesi fyrir Kaupfélag Króksfjarðar. Þjónustulundin var einstök og aldrei spurt um opnunartíma. Og klubban var á vísum stað handan við veginn ef berja þurfti harðfisk. Harðfiskurinn var einstakt sætmeti á Skálanesi.

Frægur vegur hverfur á brott

Stjórnlyndi

Svandís hefur valdið mér vonbrigðum. Hún kom fersk inn í borgarmálapólitíkina og virtist laus við klisjukennt þref stjórnmálanna. Sá hlutina að því er virtist í nýju ljósi. Notaði amk. ný orð yfir hlutina sem almenningur skildi. Nú hefur á daginn komið að þetta var ekki nýtt sjónarhorn, hvað sem öðru líður.

Svandís boðar ráðherraræði. Það er sú stjórnsýsluaðferð, sem sögð er vera að liða VG í sundur. Það ætlar að ganga erfiðlega að sameina sósíalismann og lýðræðisástina. Ítrekaðar tilraunir til slíkra hjónabanda hafa farið út um þúfur allt fram á þennan dag.

Þörf á ítarlegri umræðu um stjórnsýslu Orkustofnunar

Bolli eða Kjartan?

Hér annars staðar á blogginu má finna vangaveltur undir fyrirsögninni: Guðrúnar saga Ósvífursdóttur. Því miður leyfir sá höfundur ekki athugasemdir við bloggið sitt, sem óneitanlega væri skemmtilegt að gera. 

Það er vissulega rétt að Laxdæla fjallar fyrst og fremst um Guðrúnu en ekki þá fóstbræður Kjartan og Bolla. Líf Guðrúnar er þráður sögunnar. Sagan er reyndar að öllu leyti saga kvenna og eru karlar í aukahlutverkum.  Ef til vill hefur kona sagt söguna fyrir. Ættmóðir Sturlunga? Guðný Böðvarsdóttir? Hún var öllum hnútum kunnug um Dali og Snæfellsnes.

Kjartan var glæsilegur oflátungur og yfirgangssamur og hafði unnið sér margt til óhelgi, þegar hann féll. Guðrún elskaði Bolla, sem var höfðingi í lund og langþreyttur til vandræða. Bolli var vænstur hennar manna en beittur andlegri kúgun af hálfu Guðrúnar til að fremja óhæfuverk.

Ég held að Hannes Hólmsteinn sé glámskyggn, þegar kemur til þess að greina á milli afburðamanna og hæfileikamanna, eða hvort yfirleitt sé einhver brýn nauðsyn til þess.  

Hvernig hefðu þeir farið að Mandela og Kristur?

Ég horfi stundum á fuglana út um gluggann heima hjá mér. Starrarnir berast um í hópum. Þeir virðast flögra stefnulaust frá einum stað til annars og ómögulegt er að sjá hvað ræður för þeirra. Kannski brestur í grein eða opnaður er gluggi. Þegar líður á daginn stækkar hópurinn. Þá er markmiðið orðið ljósara - að fara í öruggan náttstað. Þetta er svolítið svipað með þjóðina. Hún flögrar frá einni hugsun til annarrar. Það er eins og hún sé á ferðalagi í vandræðum sínum. Ljóð er ferðalag frá einni hugsun til annarrar sagði skáldið á sinni tíð. Það er tæplega hægt að kalla okkar tíma ljóð og enn síður skáldskap. Til þess eru þeir alltof raunverulegir.

Það er auðvelt að blaka við hugsun þjóðarinnar. Sú aðferð er notuð til að hrekja hana af leið. Nú fer orka hennar í að velta fyrir sér sundurlindi á stjórnarheimilinu, upplausn vinstri manna og meintu framhjáhaldi. Þetta virðist skipta öllu máli nú.   

Það er þægilegt líf að stjórna svona þjóð, sem telur það sitt brýnasta verkefni að ræða, hvort þremenningarnir hafi greitt einu eða öðru atkvæði vegna grundvallarsjónarmiða eða hefnigirni.

En saman mun þjóðin finna sér öruggan náttstað - eins og fuglar himinsins.

Þannig bloggaði ég í desember 2008 að breyttu breytanda. Bent hefur verið á að ekkert hafi breyst í þjóðfélaginu frá hruni og má það til sanns vegar færa. Sökin er tæplega fárra og enn síður einhverra annarra en okkar. Breytingin kemur aðeins með okkur, með nýjum tímum og siðum, sem við stöndum fyrir.

Hvernig hefðu þeir farið að Mandela og Kristur? Hefðu þeir orðað hugsanir sínar eins og víða má sjá á blogginu nú um stundir?

Gleðileg jól.

Bókmenntaelítan kiksar

Við fengum fregnir af því fyrir nokkrum dögum, að Svari við bréfu Helgu og Hreinsun hafi verið hampað af bóksölum fyrir ágæti. Fleiri dómar hafa fallið á sömu lund undanfarnar vikur. Ég verð því miður að lýsa mig ósammála niðurstöðum þessa ágæta fólks.

Hreinsun Sofi Oksanen er vissulega vel þýdd skáldsaga af Sigurði Karlssyni á íslensku. Það er ekki þar með sagt að sagan sjálf beri sömu einkenni. Oksanen hefur tekist að búa verkinu eftirtektarverðan ramma þarna á "frímerkinu" í skógum Eistlands; henni ferst hin tæknilega úrlausn vel úr hendi. Frásagan er hins vegar full af tilfinningalausri smámunasemi, yfirborðskenndum persónum og ævintýralegri atburðarás, sem styðst við smásmygli langt umfram þarfir frásagnarinnar. Oksanen hefði þurft að æfa sig á skinn.

Svarið við bréfi Helgu er á margan hátt spennandi bók. Þráður sögunnar er frumlegur og hún er ákaflega íslensk, ef svo má að orði komast.  Þar liggur hins vegar veikleiki hennar einnig. Höfundur vill segja söguna með tungutaki alþýðunnar eða jafnvel einyrkja í íslenskri sveit. Útkoman er uppskrúfaður stíll, tungutak sem enginn hefur notað í íslenskum sveitum, hvað þá að nokkur skilji nú til dags. Heimildarmenn eru sagði ábyrgir fyrir textanum og þekki ég þar mann innanum.  Ekki þekki ég til að hann hafi haft það orðfæri sem frásögnin notast við þó ég hafi kynnst honum fyrir 30 árum og þekkt fram á þennan dag.  Í stað fallegrar ástarsögu situr lesandinn uppi með eitthvert afskræmi í texta og klám og jafnvel dýraníð. Má ég biðja um aðra fegurð.

Hana er að finna í Myndinni af Ragnari í Smára. Þar eru á ferðinni fagurbókmenntir sem því miður voru ekki réttilega vegnar til Íslensku bókmenntaverðlaunanna, talin með heimildaritum. Bókin styðst að vísu við urmul heimilda en þar með er það upp talið.  Hér er á ferðinni glæsileg skáldsaga, hugarsmíð þar sem íslensk menningarsaga um miðja síðustu öld er skrifuð inn í fjóra daga í lífi Ragnars í Smára. Allar ástríður hans, styrkur og veikleiki eru dregin fram með undursamlegum dráttum. En hvers mátti þessi bók í samkeppninni við risavaxið heimildarit um jökla. Dauðadæmd.

Það kemur ekki á óvart að Kristín Marja og Eiríkur Guðmundsson skyldu hljóta verðlaun útvarpsins. Þar er jafnan mennilega að verki staðið. Eiríkur skrifar áfengan stíl.

Kristín Marja og Eiríkur verðlaunuð

Af ávöxtunum skulu þér þekkja þá

Hér hefur náðst gleðilegur og mikilvægur áfangi við raunhæft verkeni í útflutningi heilbrigðisþjónustu. Margir hafa sýnt þessu áhuga en ekki viljað leggja lið. Vandaður undirbúningur og ekkert óðagot staðfestir, að verkefnið er í góðum höndum  fjárfesta með úthald. Þeir munu njóta ávaxtanna og væntanlega mun áhöfnin stækka þegar fram í sækir.

Þetta verður mikilvægt fyrirtæki í Mosfellsbæ og arðsdamt fyrir þjóðina.

Samið um lóð fyrir einkasjúkrahús

Hvort er mikilvægara að hjóla í Icesave eða Steingrím J.

Hvað sem öðru líður þá tel ég það skynsamlega pólitíska forgangsröðun að ljúka þessu Icesavemáli fyrst og hjóla síðan í Steingrím fyrir meint afglöp, ef menn telja það réttmætt. Menn eru greinilega partískir í þessu og falla fyrir þeirri freistingu, þó þjóðin þarfnist annars.

 

Sjálfsréttlætingarpistlarnir úr Hádegismóum svo sem Reykjavíkurbréf dagsins eru svo annar vandi. Forvitnilegt verður að sjá hvernig forusta Sjálfstæðisflokksins bregst við fullyrðingunni um, að allt annað en höfnun nýja samkomulagsins verði svik við síðasta landsfund.  

Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið forustuafl í utanríkismálum Íslands og dregið aðrar stjórnmálastefnur til lags við sig í friðsamlegum samskiptum við nágrannaþjóðirnar. Nú kveður hins vegar við annan tón og virðist einangrunarhyggja ráða æ meiru um afstöðu til pólitískra og viðskiptalegra samskipta við önnur lönd. Sú stefna mun aldrei gera annað en þjóna pólitískum stundarhagsmunum ráðandi afla í flokknum. 

Nú á að nota Moggann til illra verka

Tónninn var sleginn í morgun strax á forsíðu. Dregin upp dekksta hugsanlega niðurstaða fyrir þjóðina að vinna úr. Icesave málið allt er áfellisdómur yfir mistökum við stjórn landsmála á síðasta áratug. Því má ritstjórn Moggans ekki til þess hugsa að sátt náist við nágranna okkar og viðskiptamenn. Það myndi draga í brennipunkt afglöpin. Þá virðist betra að ala á sundurlyndi þjóðarinnar og taka hættu á ófyrirsjáanlegu tjóni.

Ég hef enn taugar til Moggans og þeirra sem það ráða húsum. En nú eru þeir á varasömum villigötum.

„Ég ber ábyrgð á Svavarsnefndinni“

Lánsamir stjórnmálamenn

sem nú eru að leiða til lykta þetta vandræðabarn útrásarinnar. Við verðum að ná sátt við grannþjóðir og helstu viðskiptamenn. Einangrunarstefna er eyðandi, þegar smáþjóð á í hlut. Ofsinn, sem birtist í margvíslegu bloggi um þetta mál er í takt við gorgeirinn, sem varð okkur að falli.

Nú verður forvitnilegt að fylgjast með Bjarna Ben. og Sigmundi og klappstýrunni Ólafi Ragnari.

Icesave-samningur í dag?

Skuldarar úti í feni pólitískra loforða

Ég rakst á kunningja minn fyrir  rúmu ári. Hann er Norðmaður og býr hér á landi. Hann var að blaða í fasteignaauglýsingum og ég spurði, hvort hann ætlaði að festa sér húsnæði. Hann kvað svo ekki vera. Sagðist ætla að bíða í a.m.k. eitt og hálft ár í viðbót. Botninum yrði ekki náð fyrr. Þannig hefði það verið í kreppunni í Noregi fyrir 20 árum. Við ræddum það aðeins og þá atburði og þá kom fram, að um fjórðungur allra heimila í Noregi lenti í greiðsluvandræðum og engar sérstakar ráðstafanir voru gerðar af hálfu almannavaldsins í þeirra þágu. 

 

Það var athyglisvert að sjá gömul viðtöl við talsmenn Sigtúnshópsins í sjónvarpinu á dögunum. Sigtúnshópurinn  varð til í misgengi launa og verðlags 1983. Í hópnum voru ungir húsbyggjendur og vorum við hjónin á þeim báti um þetta leyti. Engar kröfur komu fram um að fá peninga að gjöf. Pétur J. Eiríksson krafðist aðlögunar fyrir fólkið til að það gæti staðið í skilum, aðlögunar, sem fæli sér aukin lán og lengingu þeirra eldri. Mannréttindaráðherrann var í þessum hópi. Skuldirnar voru borgaðar og erum við hjónin enn að og teljum það ekki eftir okkur. 

Vandinn, sem við er að glíma núna er tvíþættur a.m.k. Annars vegar er raunverulegur greiðsluvandi fólks, sem reisti sér ekki hurðarás um öxl miðað við óbreyttar forsendur, en getur ekki staðið í skilum án breytinga á skilmálum skulda sinna. Hins vegar er miklu stærri hópur, sem kominn er út í fen pólitískra loforða, sem gefin hafa verið allt frá hruni um að töfralausnir úr pípuhöttum stjórnmálmanna muni gera hann jafnsettan og hann var fyrir hrun. Engir stjórnmálamenn eða flokkar eru án sakar í þessum leik. Og jafnvel hinn gamalreyndi mannréttindaráðherra fer þar fremstur í flokki.

Þessi hráskinnaleikur hefur orðið til þess að draga úr greiðsluvilja fólks. Eða telja menn, að allir þeir viðskiptamenn bankanna, sem eiga 40 % lána þeirra í vanskilum, séu í raunverulegum greiðsluerfiðleikum?